Thị trường thương mại điện tử toàn cầu 2024: Cuộc đua của các gã khổng lồ và sự chuyển dịch mô hình kinh doanh

Thương mại điện tử đang định hình lại ngành bán lẻ toàn cầu, với sự tăng trưởng vượt bậc của các sàn thương mại điện tử (marketplaces) và sự chuyển dịch sang mô hình kinh doanh kết hợp (hybrid). Bài phân tích này, dựa trên dữ liệu từ ECDB¹, sẽ khám phá bức tranh toàn cảnh về thị trường bán lẻ kỹ thuật số toàn cầu, phân tích các phân khúc sản phẩm, xu hướng thị trường, lực lượng cạnh tranh và cơ hội cũng như thách thức cho các doanh nghiệp tham gia vào thị trường đầy tiềm năng này.

Ảnh: Canva

TỔNG QUAN THỊ TRƯỜNG VÀ XU HƯỚNG CHÍNH

Thị trường bán lẻ kỹ thuật số toàn cầu đã chứng kiến sự tăng trưởng đáng kể trong những năm gần đây. Sự phát triển này được thúc đẩy bởi việc sử dụng internet và thiết bị di động ngày càng phổ biến, cũng như những thay đổi trong hành vi mua sắm của người tiêu dùng. Doanh thu thương mại điện tử toàn cầu năm 2023 đạt 4.651 tỷ USD, trong đó các sàn thương mại điện tử đóng góp phần lớn với tổng giá trị hàng hóa (GMV) lên tới 3.379 tỷ USD.

Các phân khúc sản phẩm chính trong thị trường bán lẻ kỹ thuật số bao gồm:

• Hàng điện tử tiêu dùng: Điện thoại thông minh, máy tính xách tay, máy tính bảng, v.v.

• Thời trang và may mặc: Quần áo, giày dép, phụ kiện, v.v.

• Hàng tiêu dùng nhanh (FMCG): Thực phẩm, đồ uống, sản phẩm chăm sóc cá nhân, v.v.

• Nội thất và đồ gia dụng: Đồ nội thất, thiết bị gia dụng, đồ trang trí nhà cửa, v.v.

• Du lịch và giải trí: Vé máy bay, đặt phòng khách sạn, vé xem phim, v.v.

Xu hướng thị trường chính:

1. Sự tăng trưởng nổi bật của các sàn thương mại điện tử:Doanh thu từ các sàn thương mại điện tử đang tăng trưởng nhanh hơn so với doanh thu bán hàng trực tiếp (eCommerce net sales) của các công ty bán lẻ trực tuyến hàng đầu. Năm 2023, tổng GMV của 10 sàn thương mại điện tử lớn nhất đạt 3.379 tỷ USD, tăng 5,2% so với năm trước. Trong khi đó, doanh thu bán hàng trực tiếp của 10 công ty bán lẻ trực tuyến lớn nhất lại giảm 4%.

2. Sự chuyển dịch sang mô hình kinh doanh kết hợp: Các công ty bán lẻ trực tuyến lớn như Amazon và Walmart đang chuyển từ mô hình bán hàng trực tiếp sang mô hình kinh doanh kết hợp. Mô hình này cho phép các bên thứ ba bán hàng trên nền tảng của họ, giúp tăng doanh thu, giảm rủi ro tồn kho và tận dụng lợi thế của mô hình kinh doanh sàn thương mại điện tử.

3. Tăng trưởng dịch vụ bổ sung và mở rộng hệ sinh thái: Do lợi nhuận thấp từ hoạt động bán lẻ trực tuyến, nhiều công ty thương mại điện tử lớn đang mở rộng sang các dịch vụ bổ sung như thanh toán, logistics, quảng cáo và dịch vụ tài chính. Họ tận dụng lợi thế từ lượng khách hàng lớn và hệ sinh thái thương mại điện tử sẵn có.

Phân tích cạnh tranh

Cuộc đua giữa các gã khổng lồ thương mại điện tử ngày càng gay gắt, với sự dẫn đầu của những cái tên quen thuộc:

• Amazon: Công ty bán lẻ trực tuyến lớn nhất thế giới, thống trị thị trường Bắc Mỹ và đang mở rộng sang các thị trường quốc tế.

• Alibaba: Gã khổng lồ thương mại điện tử Trung Quốc, sở hữu Taobao và Tmall, đang tập trung vào thị trường quốc tế và logistics.

• Walmart: Nhà bán lẻ truyền thống lớn nhất Hoa Kỳ, đang phát triển mạnh mẽ mảng kinh doanh trực tuyến và sàn thương mại điện tử.

• JD.com: Công ty bán lẻ trực tuyến lớn thứ hai của Trung Quốc, tập trung vào hàng điện tử tiêu dùng và logistics.

• Shopee: Sàn thương mại điện tử hàng đầu Đông Nam Á, thuộc sở hữu của Sea Group, đang mở rộng sang các thị trường Mỹ Latinh.

• PDD Holdings (Pinduoduo, Temu): Tăng trưởng nhanh chóng với mô hình marketplace thuần túy, từ bỏ hoàn toàn mô hình bán lẻ trực tiếp.

Chiến lược cạnh tranh của các công ty này bao gồm:

• Giá cả cạnh tranh và chính sách khuyến mãi hấp dẫn: Thường xuyên đưa ra ưu đãi và giảm giá để thu hút khách hàng và tăng doanh số.

• Giao hàng nhanh chóng, miễn phí và đa dạng lựa chọn: Cung cấp các tùy chọn giao hàng linh hoạt, từ giao hàng trong ngày đến giao hàng tiêu chuẩn miễn phí, đáp ứng nhu cầu đa dạng của khách hàng.

• Dịch vụ khách hàng chu đáo và đa kênh: Đầu tư vào hỗ trợ khách hàng 24/7 qua nhiều kênh như chat trực tuyến, điện thoại, email và mạng xã hội.

• Đa dạng hóa sản phẩm và dịch vụ, tạo hệ sinh thái toàn diện: Mở rộng danh mục sản phẩm và dịch vụ, bao gồm các dịch vụ bổ trợ như tài chính, bảo hiểm và giải trí, nhằm tạo trải nghiệm mua sắm toàn diện.

• Đầu tư mạnh mẽ vào công nghệ và trải nghiệm người dùng: Tập trung cải thiện giao diện, tối ưu hóa tìm kiếm và đề xuất sản phẩm, đồng thời áp dụng công nghệ mới như AI và thực tế ảo để nâng cao trải nghiệm mua sắm.

CƠ HỘI VÀ THÁCH THỨC

Cơ hội:

• Mở rộng sang các dịch vụ bổ trợ: Nhiều công ty đang tận dụng cơ sở khách hàng lớn để cung cấp các dịch vụ tài chính, quảng cáo và điện toán đám mây. Ví dụ: MercadoLibre tạo ra gần 50% doanh thu từ dịch vụ tài chính.

• Thị trường mới nổi: Các nền kinh tế đang phát triển như Đông Nam Á, Ấn Độ và Mỹ Latinh vẫn có tiềm năng tăng trưởng lớn.

• Sự gia tăng của tầng lớp trung lưu ở các thị trường mới nổi: Tầng lớp trung lưu đang phát triển mạnh mẽ ở các nước như Ấn Độ, Indonesia và Brazil, tạo ra nhu cầu tiêu dùng mới và đa dạng.

• Sự phát triển của các công nghệ mới: Các công nghệ như trí tuệ nhân tạo (AI), học máy (ML) và thực tế ảo (VR) đang mang đến những trải nghiệm mua sắm sáng tạo và nâng cao hiệu quả hoạt động.

Thách thức:

• Áp lực lợi nhuận: Biên lợi nhuận trong thương mại điện tử vẫn thấp hơn so với bán lẻ truyền thống (2,4% so với 3,0%). Các công ty phải tìm cách tối ưu hóa chi phí và đa dạng hóa nguồn doanh thu để duy trì khả năng sinh lời.

• Cạnh tranh gay gắt: Sự xuất hiện của các đối thủ mới như Shein và Temu đang tạo áp lực cạnh tranh lên các công ty hiện tại.

• Quy định pháp lý: Các quy định về bảo vệ dữ liệu, thuế và chống độc quyền ngày càng chặt chẽ, đòi hỏi các công ty phải linh hoạt thích ứng với môi trường pháp lý thay đổi.

• Rủi ro an ninh mạng: Các doanh nghiệp bán lẻ trực tuyến phải đối mặt với các mối đe dọa an ninh mạng như tấn công DDoS, đánh cắp dữ liệu và gian lận trực tuyến.

• Vấn đề về logistics: Việc quản lý chuỗi cung ứng và logistics phức tạp là một thách thức lớn đối với các doanh nghiệp bán lẻ trực tuyến, đặc biệt khi mở rộng quy mô hoạt động.

KẾT LUẬN

Thị trường thương mại điện tử toàn cầu đang chuyển dịch từ mô hình tăng trưởng thuần túy sang tập trung vào hiệu quả và đa dạng hóa doanh thu. Các công ty hàng đầu phải cân bằng giữa tăng trưởng và lợi nhuận bền vững. Mặc dù đối mặt với nhiều thách thức, thị trường vẫn còn tiềm năng lớn. Để thành công, doanh nghiệp cần đổi mới và tạo sự khác biệt. Tương lai của ngành nằm ở việc xây dựng hệ sinh thái kết hợp trực tuyến và ngoại tuyến, mang đến trải nghiệm mua sắm liền mạch và cá nhân hóa cho khách hàng.

NHẬN ĐỊNH CỦA CHUYÊN GIA

Chuyên gia MPR đã phân tích nhiều báo cáo để xác định xu hướng mới trong thị trường thương mại điện tử toàn cầu. Dựa trên nguồn đáng tin cậy, các xu hướng này cho thấy những thay đổi đột phá, thách thức và cơ hội tiềm năng cho doanh nghiệp và nhà đầu tư. Những phát hiện này phản ánh tình hình hiện tại và dự đoán thay đổi sắp tới, giúp các bên liên quan chuẩn bị tốt hơn.

1. Sự hội tụ đa ngành và tạo hệ sinh thái toàn diện: Ranh giới giữa thương mại điện tử và các ngành công nghiệp khác như dịch vụ tài chính, giải trí và công nghệ sẽ ngày càng mờ nhạt. Theo báo cáo "Global E-commerce Market 2023" của Statista, doanh thu từ các dịch vụ bổ trợ như tài chính và quảng cáo dự kiến sẽ tăng trưởng với tốc độ CAGR 16,5% trong giai đoạn 2023-2027.²

2. Ứng dụng AI và phân tích dữ liệu nâng cao: Các công ty sẽ đầu tư mạnh vào phân tích dữ liệu và trí tuệ nhân tạo để cá nhân hóa trải nghiệm mua sắm và tối ưu hóa hoạt động. Báo cáo "AI in Retail Market" của MarketsandMarkets dự báo thị trường AI trong bán lẻ có khả năng tăng trưởng với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) là 23,20% trong giai đoạn 2023-2028 để đạt 20,26 tỷ USD vào năm 2028.³

3. Bùng nổ thương mại xã hội và video ngắn: Các nền tảng như TikTok và Instagram sẽ tiếp tục định hình lại cách người tiêu dùng khám phá và mua sắm sản phẩm. Theo "Social Commerce Global Market Report 2023" của The Business Research Company, thị trường thương mại xã hội toàn cầu dự kiến sẽ đạt 2.903,2 tỷ USD vào năm 2027, tăng trưởng với CAGR 29,9% từ 2023 đến 2027.⁴

4. Chuyển đổi từ tăng trưởng thuần túy sang hiệu quả và lợi nhuận: Các công ty sẽ phải cân bằng giữa mở rộng thị phần và đảm bảo khả năng sinh lời bền vững. Báo cáo "E-commerce Profitability 2023" của McKinsey & Company chỉ ra rằng các doanh nghiệp thương mại điện tử hàng đầu đang tập trung vào việc cải thiện biên lợi nhuận thông qua tối ưu hóa chi phí và đa dạng hóa nguồn doanh thu.⁵

5. Phân hóa mô hình kinh doanh: Sự khác biệt giữa các chiến lược kinh doanh sẽ ngày càng rõ nét, với một số công ty theo đuổi mô hình kết hợp, trong khi những công ty khác tập trung vào marketplace thuần túy. Báo cáo "Future of E-commerce" của Euromonitor International (2023) nhấn mạnh xu hướng này sẽ dẫn đến sự chuyên môn hóa và tạo ra các lợi thế cạnh tranh đặc thù cho từng doanh nghiệp.⁶

Những yếu tố cần lưu ý đối với nhà đầu tư và doanh nghiệp:

• Áp lực cạnh tranh và biên lợi nhuận thấp: Biên lợi nhuận trong thương mại điện tử vẫn thấp hơn so với bán lẻ truyền thống (2,4% so với 3,0%). Nhà đầu tư cần đánh giá kỹ khả năng tối ưu hóa chi phí và đa dạng hóa doanh thu của các doanh nghiệp.

• Quy định pháp lý ngày càng chặt chẽ: Các quy định về bảo vệ dữ liệu, thuế và chống độc quyền đòi hỏi doanh nghiệp phải linh hoạt thích ứng. Theo báo cáo "Global E-commerce Policy 2023" của OECD, hơn 60% các quốc gia đã tăng cường quy định về thương mại điện tử trong năm qua.⁷

• Đầu tư vào công nghệ và trải nghiệm người dùng: Doanh nghiệp cần tập trung cải thiện giao diện, tối ưu hóa tìm kiếm và đề xuất sản phẩm, đồng thời áp dụng công nghệ mới như AI và thực tế ảo. Báo cáo "Customer Experience in E-commerce" của Forrester Research (2023) chỉ ra rằng các công ty đầu tư vào trải nghiệm khách hàng có khả năng tăng doanh thu cao hơn 4-8% so với đối thủ.⁸

• Cơ hội ở thị trường mới nổi: Các nền kinh tế đang phát triển như Đông Nam Á, Ấn Độ và Mỹ Latinh vẫn có tiềm năng tăng trưởng lớn. Báo cáo "Emerging Markets E-commerce Growth" của eMarketer (2023) dự báo thị trường thương mại điện tử ở các nước đang phát triển sẽ tăng trưởng với tốc độ CAGR 15,3% từ 2023-2027.⁹

Tóm lại, thị trường thương mại điện tử toàn cầu đang bước vào giai đoạn chuyển đổi quan trọng, đòi hỏi các nhà đầu tư và doanh nghiệp phải có chiến lược linh hoạt, đầu tư thông minh vào công nghệ và trải nghiệm khách hàng, đồng thời thích ứng nhanh với các quy định mới và cơ hội ở thị trường mới nổi.

Bạn muốn nắm bắt xu hướng mới nhất và phân tích sâu sắc về thị trường tiêu dùng? Hãy theo dõi MPR để không bỏ lỡ thông tin quý giá! Chia sẻ bài viết này sẽ giúp cộng đồng của bạn cập nhật những biến chuyển quan trọng trong lĩnh vực tiêu dùng Việt Nam.

Về MPR

MPR là giải pháp cung cấp báo cáo thị trường chuyên sâu toàn diện, giúp bạn đưa ra quyết định kinh doanh sáng suốt.

Website: https://www.baocao.site

© MPR 2024 | Market and Product Research - Chìa khóa thành công cho doanh nghiệp thông minh!

1. ECDB. Global eCommerce Retailer 2024

2. Statista. Global E-commerce Market 2023

3. MarketsandMarkets 2024. AI in Retail Market

4. The Business Research Company. Social Commerce Global Market Report 2023

5. McKinsey & Company. E-commerce Profitability 2023

6. Euromonitor International 2023. Future of E-commerce

7. OECD. Global E-commerce Policy 2023

8. Forrester Research 2023. Customer Experience in E-commerce

9. eMarketer 2023. Emerging Markets E-commerce Growth